S1 E06 Wiktor Kotowski — Usłyszelibyśmy jej płacz
Wiktor Kotowski to biolog-ekolog zajmujący się funkcjonowaniem ekosystemów bagiennych oraz naukowymi podstawami ich ochrony – zwłaszcza w kontekście ograniczania zmiany klimatu i adaptacji do niej. Autor kilkudziesięciu publikacji naukowych i koordynator projektów badawczych. Pracował jako naukowiec na uniwersytetach w Holandii i Belgii, w grupach badawczych zajmujących się odtwarzaniem zdegradowanych ekosystemów. Od kilkunastu lat związany z Uniwersytem Warszawskim, gdzie koordynje prace grupy badawczej ds. ekologii mokradeł, a także prowadzi wykłady na temat ekologii roślinności, globalnych zmian środowiska oraz relacji człowieka z przyrodą. Współautor wydanego przez UW otwartego e-podręcznika „Klimatyczne ABC”. Od lat angażuje się społecznie w ochronę obszarów podmokłych – m.in. poprzez działalność w Centrum Ochrony Mokradeł, a także europejskiej organizacji Wetlands International, Międzynarodowej Grupie Ochrony Bagien (International Mire Conservation Group), czy członkostwo w Radzie Naukowej Biebrzańskiego Parku Narodowego. Od kilkunastu lat zaangażowany też w popularyzację ekologii w mediach. Jest przekonany, że uniknięcie katastrofalnych dla człowieka i biosfery zmian środowiska wymaga systemowej transformacji społecznej i politycznej, dlatego aktywnie wspiera działalność ruchów aktywistycznych domagających się takich zmian. Prywatnie miłośnik prostego życia blisko natury.
Gościem kolejnego odcinka podcastu jest dr hab. Wiktor Kotowski – naukowiec, ekolog, pasjonat bez reszty wciągnięty w temat bagien i rzek. Wiktor, jako popularyzator wiedzy o mokradłach, opowiada jak szerokie jest to pojęcie i jak niebywale istotną funkcję pełnią one od tysięcy lat w środowisku. To np. ochrona klimatu, wpływ na obieg wody w przyrodzie, czy usuwanie zanieczyszczeń z wód spływających z terenów rolniczych.
Wpisując się w temat podcastu Wiktor skupia się na problematyce obszarów podmokłych (w tym torfowisk i terenów zalewowych rzek), które – powiązane z rzeką – funkcjonują jak jeden organizm. Z podcastu dowiecie się do czego pierwotnie wykorzystywano torf i jak szkodliwe może być używanie go jako materiału na opał. Czym jest paludikultura i jaka może być jej rola w odzyskaniu utraconych terenów bagiennych. Jakie skutki wiążą się z melioracją torfowisk i jak krótkowzroczne jest osuszanie bagien pod uprawę roślin i działalność rolniczą. Wiktor wyjaśnia zależności i interakcje ekosystemowe wynikające z roli bagien (czyli naturalnie uwodnionych torfowisk) uświadamiając złożoność i wagę procesów – tak dla przyrody, jak i dla człowieka.
Wiktor zaznacza, że bez wsparcia administracji państwowej nie da się szybko i na dużą skalę poprawić stanu środowiska ekosystemów mokradłowych. Bo najważniejsze w tym procesie jest zaprzestanie osuszania torfowisk. A tego w wielu przypadkach nie da się zrobić bez zamiany czy wykupu gruntu od rolników, którzy dziś gospodarują na łąkach powstałych po osuszeniu torfowisk. Gość podcastu mówi o istotnych korzyściach ekologicznych i finansowych jakie wynikają z nawadniania torfowisk, również w kontekście kryzysu energetycznego, przypominając, że roślinność odtwarzanych bagien to także potencjalne źródło biopaliw.
Szczególne miejsce w rozmowie ma nieodległe od Warszawy bagno Całowanie. Wiktor opowiada m.in. o jego znaczeniu w historii stowarzyszenia Centrum Ochrony Mokradeł i o różnych znaczeniach słowa „cmok”, funkcjonującego jako skrót nazwy stowarzyszenia. Na końcu jest też szczególna i przejmująca odpowiedź na pytanie co rzeka mogłaby nam powiedzieć, gdyby umiała mówić.
Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z Wiktorem Kotowskim. Prowadzący to spotkanie Robert Feluś nie ukrywał, że momentami chłonął tę opowieść z tzw. „rozdziawioną gębą”.
